Beyaz Geceler

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’nin Beyaz Geceler’i. Rus yazar Dostoyevski’nin 27 yaşında, yani 1848 yılında yazmış olduğu bir aşk hikayesi. Kimisine göre bir roman, kimisine göre bir öykü ama tartışılmaz bir gerçek var ki tamamen ustalık eseri. Dostoyevski’nin ilk eserlerinden biri olarak karşımıza gelen Beyaz Geceler, bir adamın dört günlük aşkı. Tabi bir adam deyip geçmemek lazım. Kitabın ilk bölümlerinde parantez içinde bir söz yazıyor.  Bir hayalperestin hatıralarından… diye.  Bir hayalperest, adını hiçbir zaman öğrenemeyeceğimiz, isimsiz bir hayalperest.

Ve kitap aynen şöyle başlıyor; Birinci Gece… Harika bir akşamdı; böyle bir akşam insana ancak gençken nasip olur sevgili okur. Gökyüzü öyle yıldızlı, öyle berraktı ki, onu gören kendine sormadan edemezdi: Nasıl oluyor da böyle bir göğün altında türlü türlü suratsız, kaprisli insan yaşayabiliyor? Bu da gençlere özgü bir sorudur sevgili okur, hem de daha ilk gençliğini yaşayanlara, ama Tanrı’dan dilerim bu soru gönlünüze sık sık doğar!.. Giriş cümlesinden de anlayacağınız üzere bu kitap sadece bir aşk hikayesini değil bir şehri, St. Petersburg’u da ele alıyor. Sekiz yıldır St. Petersburg’da yaşayan ve neredeyse tek bir tanıdığı bile olmayan karakterimiz, tanıdığa ihtiyacım mı var, kimseyi tanımasam bile bütün Petersburg’la arkadaştım der. İşte bu birinci gecede ismini öğrenemediğimiz kişinin, yıllardır çektiği yalnızlığı, şehirdeki yaşantısını ve ansızın karşısına çıkan aşkını okuruz.