Şeytan

Lev Tolstoy’un “Şeytan” adlı eseri, insan doğasının karmaşıklığını, ahlaki çatışmaları ve cinsel arzuların yıkıcı etkilerini derinlemesine inceleyen bir novella olarak dikkat çeker. Tolstoy, bu kısa ama yoğun eserinde, bireyin içsel mücadelelerini ve toplumun dayattığı normlarla çatışmasını ustalıkla işler. 1889 yılında yazılmış olan “Şeytan”, Tolstoy’un ruhsal ve ahlaki sorgulamalarının yoğunlaştığı bir dönemde kaleme alınmıştır ve yazarın insan doğasına dair derin gözlemlerini yansıtır.

Eserin ana karakteri, genç bir toprak sahibi olan Yevgeny Irtenev’dir. Yevgeny, babasının ölümünden sonra ailesinin mülklerini yönetmek için köye döner. Burada, işçilerden biri olan güzel ve alımlı Stepanida ile tutkulu bir ilişkiye girer. Bu ilişki, Yevgeny’nin kontrol edemediği arzularını ve ahlaki çelişkilerini açığa çıkarır. Stepanida, Yevgeny için adeta bir “şeytan” figürü haline gelir; onu sürekli olarak cezbeden, ancak aynı zamanda vicdanını rahatsız eden bir varlık olarak betimlenir.

Tolstoy, Yevgeny’nin içsel çatışmalarını ve ahlaki dilemmasını büyük bir ustalıkla işler. Yevgeny, Stepanida’ya duyduğu yoğun arzu ile ailesine ve toplumun normlarına karşı duyduğu sorumluluk arasında sıkışıp kalır. Tolstoy, bu durumu, insan doğasının karmaşıklığını ve ahlaki seçimlerin zorluklarını vurgulamak için kullanır. Yevgeny’nin Stepanida ile olan ilişkisi, onun içsel huzursuzluğunu ve ahlaki yozlaşmasını simgelerken, aynı zamanda toplumun ikiyüzlülüğünü de gözler önüne serer.