Edgar Allan Poe
Fantastik
Hikaye
271
Gotik türün öncülerinden olan Edgar Allen Poe’nun bu kitabı yirmi üç farklı kısa hikayeden oluşmaktadır. Birbirinden bağımsız bu hikayelerde gotik esintilere yüksek seviyede rastlanmaktadır. Öyle ki klasik öykü tarzında yazılan öykülerin sonunda bile beklenmedik şekilde bu esintileri görmekteyiz. Karakterler detaylı biçimde betimlenmektedir. Çoğu karakterin gotik anlatım tarzına ve öğelere tezat şekilde oldukça renkli kıyafetler giydiği göze çarpmaktadır. Karakterlerin güzel ya da çirkin olduğuna dair bilgiler bile bizlere sunulmaktadır.
Kitabın başındaki hikayelerde şeytan, iblis gibi kelimelerle sıkça karşılaşıyoruz. Diğer hikayelerde ise yazar, edebiyatla ilgili konularda fikrini ve eleştirisini yine kendi tarzında öyküleştirerek bizlere aktarıyor. İlk hikaye olan Bon-Bon’da filozof olan ve aynı zamanda lokanta işleten karakterin sarhoş olurken şeytanla sohbet edişini okuyoruz.
Dük De L’Omelette adlı hikayede ise akış boyunca Fransızca cümleler sıkça kullanılmıştır ve bu yüzden numaralandırma ile açıklamalar oldukça fazladır. Çan Kulesindeki Şeytan adlı hikayede Hollanda’daki Vondervotteimittiss şehri ve bu şehirde yaşayan insanların yaşamı hakkında bilgi verilmektedir. Alışkanlıkların değişiminde insanın verdiği tepkiye bir eleştiri niteliğindedir.
Şeytanla Başın Üzerine Asla İddialaşma adlı hikayede çeşitli edebi eserlerden bahsedilse de asıl konu anlatıcının hayat hikayesini anlattığı dostu Toby Dammit’le yaşadığı olaylardır. Bir Kudüs Öyküsü adlı hikaye boyunca tarihsel birçok olaydan ve karakterden bahsedilerek okuyucu araştırmaya sevk edilmektedir.
Tek Bedende Dört Yaratık: Homo-Camelopard adlı hikayede de bir önceki hikayede olduğu gibi tarihi ve mitolojik karakterlere yer verilmiştir. Üç bin sekiz yüz otuz senesinde Antakya şehrinde geçmektedir ve buranın kralını anlatır. Aksak Kurbağa adlı hikayede şakacı kralın soytarısı ile dansçı kız Tripetta’nın dostluğu ve bu ikilinin kralla aralarındaki husumet anlatılmaktadır. Aslanlaşma adlı hikayede karakter doğumundan itibaren kendi hayatını ve nazolojiye olan ilgisini anlatmaktadır.
Blackwood Tarzında Makale Nasıl Yazılır ve Çıkmaz adlı hikayeler kitaptaki birbiriyle bağıntılı olan tek hikayelerdir. Bu sefer bir kadın karakterle karşılaşmaktayız. İlk hikayede çalıştığı dergiden ve nasıl makale yazması gerektiğini öğrenir. İkinci hikayede ise makalesinin özünü yansıtan bir olay yaşar ve bunu bizlere aktarır. Bay Zımbırtı Bob’un Edebi Hayatı ve Bir Makaleyi X’lemek hikayelerinde bir önceki hikaye ikilisinde olduğu gibi karakterlerin öyküsü anlatılırken aslında yazarın edebiyat dünyasına eleştirisini okumaktayız. Peter Snook adlı hikayede Snook karakterinin yaşadığı olayları anlatan bir öykünün incelemesi yapılmaktadır.
Gizem Yaratma Sanatı adlı hikayede düello ve bu konu hakkında yazılan kitaplar öyküleştirilerek anlatılmaktadır. Karşımızdaki insanın davranışlarını tanımanın önemi işlenmektedir. Kitaba ismini veren Bir Haftada Üç Pazar adlı hikayede imkansız görünen şeylerin nasıl mümkün olabileceği anlatılmaktadır. Mahvolmuş Bir Adam adlı hikayede anlatıcının John A. B. C. Smith’in hikayesini öğrenmeye çalışmasına şahitlik ediyoruz. Anlatımın özünde ise anlatılanların ve gerçekliğin arasındaki büyük farka değinilmektedir.
Dolandırıcılık / Müspet İlimlerden Biri adlı hikayede dolandırıcılığın gerekleri anlatılmakta ve çeşitli dolandırma yöntemleri açıklanmaktadır. İşadamı adlı hikayede anlatıcı atıldığı sıra dışı işleri anlatmaktadır. Gözlük adlı hikayede karakterin ilk aşkı ve inadın insanı nasıl kör ettiği anlatılmaktadır. Şehrazat’ın Bin İkinci Masalı adlı hikayede olağanüstü öğelere değiniliyor ve bu öğelerin esinlenildiği gerçek doğa olayları ve canlılar Poe’nun kendisi tarafından numaralandırılarak açıklanıyor.
Mumyayla Sohbet adlı hikayede modern teknoloji ve eski Mısır bilimi karşılaştırılarak modern çağın ne kadar geride kaldığına atıfta bulunuluyor. Küçük Fransız’ın Kolu Neden Askıda adlı hikayede rahatlıkla kendini beğenmiş olarak tanımlayabileceğimiz anlatıcının komşusuyla yaşadığı bir olay anlatılıyor. Doktor Zift il Profesör Tüy’ün Sistemi adlı hikayede yazarın kullanmayı sevdiği Fransız öğelerine tekrar rastlıyoruz. Anlatıcıya Fransa’nın güneyindeki bir akıl hastanesinden sıkça bahsedilmiştir. Hastaneyi ziyaret etmeye ve burada kullanılan değişik sistemi yerinde gözlemlemeye karar verir ancak beklemediği olaylar başına gelecektir.
Kısaca özetlediğim bu hikayelerin hepsinden birer ders çıkarabiliriz. Anlatım, akışın içinde gotik öğelerle destekleniyor ve sonunda bize içerisindeki anlamı gösteriyor. Tüm karakterlerin oldukça detaylı şekilde kıyafetlerinin detaylarına kadar betimlendiğini görüyoruz. Çoğu kez bu betimleme karakterin kendisi tarafından yapılıyor. Betimlemeler sadece karakterlerle de sınırlı kalmıyor. Tarihi bir mekan ya da olayların geçtiği yerler anlatılırken de derin detaylarla gözümüzde canlanması sağlanıyor. Hikayelerin çoğunda tarihi ya da mitolojik karakterlere değinilmesiyle de okur, sürekli olarak araştırmaya yönlendiriliyor. Gotik tarzın kendisine uygun olmadığını düşünen okurların bile gerek ders çıkartan gerek bambaşka konularda bilgiler veren Edgar Allen Poe’ya bir şans vermesi gerektiğini düşünüyorum.
Anne ve babası profesyonel oyuncu olan Edgar Allan Poe, 19 Ocak 1809’da Boston’da Massachusetts’de dünyaya geldi. 3 Ekim 1849 tarihinde ise Baltimore sokağında kaldırımda bulunan Edgar Allan Poe, 7 Ekim’de yaşamını yitirdi.
ve veya çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dol çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü
veçünkü
çünkü çün çünkü kü
Bu nedenle Başka bir deyişle Ancak Mesela Ek olarak
Başka bir deyişle Ancak Mesela Ek olarak
Ancak Mesela Ek olar
Bu nedenle
ve veya çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dol çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
Başka bir deyişle Ancak Mesela Ek olarak
neden çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü ve ya ve lakin böylece bundan dolayı
çünkü
veçünkü
çünkü çün çünkü kü
Başka bir deyişle Ancak Mesela Ek olarak
Ancak Mesela Ek ola
ak